Грамматика в латинском языке

Сведения из истории латинского языка, фонетика, согласные и гласные звуки. Характеристика имени существительного и глагола, синтаксис простого предложения. Личное и возвратное местоимения, употребление суффиксов в латинском языке, числительные и наречие.

Рубрика Иностранные языки и языкознание
Вид книга
Язык русский
Дата добавления 07.12.2014
Размер файла 131,6 K

Отправить свою хорошую работу в базу знаний просто. Используйте форму, расположенную ниже

Студенты, аспиранты, молодые ученые, использующие базу знаний в своей учебе и работе, будут вам очень благодарны.

Положительная степень

Сравнительная степень

Превосходная степень

bonus, -a, -um

хороший

melior, -ior, -ius

лучший

optimus, -a, -um

самый хороший

malus, -a, -um

плохой

peior, -ior, -ius

худший

pessimus, -a, -um

самый плохой

magnus, -a, -um большой

maior, -ior, -ius

бульший

maximus, -a, -um

самый большой

parvus, -a, -um маленький

minor, -or, -us

меньший

minimus, -a, -um

самый маленький

multi, -ae, -a многочисленные

plures, -es, -a

наиболее многочисленные

plurimi, -ae, -a

самые многочисленные

Упражнения

1. Определите склонение и образуйте степени сравнения прилагательных magnus, a, um; asper, era, erum; bonus, a, um; laudabilis, e; arduus, a, um.

2.Просклоняйте словосочетания error difficillimus, filia maior.

3. Проспрягайте глагол intellego, lexi, lectum 3 в активном залоге системы перфекта.

4. Переведите предложения на латинский язык.

Земля больше Луны и меньше Солнца. Летом дни длиннее, а ночи короче. Ничего нет хуже лживого человека. Ничего нет лучше своей земли.

5. Переведите на русский язык.

1.Cedo maiori. 2. Ad maiфrem dei gloriam. 3. In optima forma. 4. Melior est canis vivus leфne mortuo. 5. Maximum in minimis. 6. Minimum minimфrum. 7. Usus est magister optimus. 8. Optimus mundus. 9. Minima de malis.

De Roma

Roma veterrima urbs Italiae putвtur, sed coloniae Graecфrum in orв sitae vetustiфres sunt. Primo urbs minima fuit, viae angustissimae et domus humillimae, aedificia autem publica ampliфra et ormatiфra erant. In Capitolio, arce Romana, Iovi Optimo Maximo templum celeberrimum fuerat. Imperatфrum temporibus urbs dissimillima fuit vetustiфri: viae latissimae, domus maximae, fora amplissima erant. Roma templis plurimis et simulacris pulcherrimis ornвta erat. Templa Romвna simillima templis Graecis erant. Maximus est numerus monumentфrum veteris Romae.

НАРЕЧИЕ (ADVERBIUM)

В латинском языке существует две категории наречий:

1) самостоятельные наречия, например: fere - почти, ibi - там и др.;

2) наречия, производные от прилагательных.

Образование наречий от прилагательных

I-II скл.

III скл.

основа прилаг. + суф. -е

основа прилаг. + суф. -iter

от прилаг. на -ns - основа прилаг. + суф. -er

altus - alte

(высокий - высоко)

liber - libere

(свободный - свободно)

pulcher - pulchre

(красивый - красиво)

acer - acriter

(острый - остро)

felix - feliciter

(счастливый - счастливо)

sapiens - sapienter

(мудрый - мудро)

Примечание: в качестве наречий употребляется также форма асс. или abl.sing. среднего рода прилагательных: multum - многo, primum - сначала, cito - быстро, incognito - тайно, brevi - вскоре.

Образование степеней сравнения наречий

В качестве сравнительной степени наречий, образованных от прилагательных, употребляется форма aсс.sing. сравнительной степени соответствующих прилагательных в среднем роде: altius - выше, latius - шире, felicius - счастливее.

Превосходная степень наречий образуется от превосходной степени прилагательных при помощи суф. -е: pulcherrime - очень красиво, fortissime - очень храбро.

Супплетивные формы степеней сравнения наречий

положительная

сравнительная

превосходная

bene (хорошо)

melius

optime

male (плохо)

peius

pessime

paulum (мало)

minus

minime

magnopere (много)

magis

maxime

multum (много)

plus

plurimum

Упражнения

1. Определите склонение прилагательных и образуйте степени сравнения прилагательных; образуйте наречия и их степени сравнения:

Malus, a, um; longus, a, um; fac?lis, e; miser, era, erum; simplex, ?cis; brevis, e; velox, фcis; celer, eris, ere; honestus, a, um; crudelis, e.

2. Просклоняйте словосочетания error peior, illud mare profundissimum, carmen dulcissimum, res optima.

3. Переведите на латинский язык.

1. Все воины храбро сражались. 2. Вождь хвалит воинов, сражающихся храбро. 3. Живите счастливо. 4. Быстрее, выше, сильнее. 5. Отвечайте короче. 6. Работайте лучше. 7. Не пиши много. 8. Хорошо жить - долго жить.

4. Образуйте 1 л. ед.ч. всех времен изъявительного наклонения системы инфекта: oro 1, munio 4.

5. Определите, к каким латинским основам восходят и что означают следующие слова:

студент, культура, эмигрант, симулянт, фатум, арбитр, фокус, алиби, вербальный, агитация, корректор, мелиорация, оптимальный, магистраль, милитаризм.

6. Переведите предложения, преобразуйте активные конструкции в пассивные:

Dux mil?tes laudвbat. 2. Agric?lae silvam caedunt.

7. Переведите предложения, выпишите наречия и определите их форму.

1. Quot hom?nes, tot sententiae. 2. Invоte data non sunt grata. 3. Ex numмro Graecфrum Lacaedemonii fortitudine omnes alios populos longe superabant. 4. Facilius est dic?re, quam ag?re. 5. Facilius est vita aliфrum reprehend?re, quam sua corrig?re. 6. Romвni fortissime et acerrime pugnabant. 7. De mortuis aut bene, aut nihil. 8. Melius sero, quam nunquam. 9. Verba “Nota bene” signo NB signatur. 10. Honores mutant mores, sed raro in meliфres.

8. Переведите тексты на русский язык.

De rustici veneficiis

Rusticus quidam, quod ex admodum parvo agro mult? largiфres fructus habebat, quam vicini ex amplioribus agris magnam sibi eorum concitavit invidiam. Accusatus ig?tur est de veneficiis. Ubi propterea in ius vocatus est, omnem familiam suam bene curвtam et vestоtam secum in forum adduxit, omnia praeterea instrumenta rustica, boves denique saturos. Quae ubi monstravit: “Habetis”, inquit, “iudices, nonnulla veneficia mea; cetмra autem - eгque maxima sunt - labor et sudor”.

Itгque omnium consensu liberatus est.

De Spartвnis

Lycurgus rem publ?cam Spartвnam praeclвre instituit. Secundum leges eius pueri, adulescentes, iuv?nes corp?ra strenue exercзbant. Lib?ri discзbant parentes et senes honorвre, leg?bus semper parзre, modeste sed lib?re respondзre. Ii, qui imperio non peru?rant, sevзre puniebantur. Mos erat Spartвnis brev?ter respodзre, fort?ter pugnвre, patienter et constanter labфres tolerвre, honeste viv?re.

ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ (NUMERALIA)

В латинском языке выделяются следующие лексико-грамматические разряды числительных: количественные (cardinalia), порядковые (ordinalia), разделительные (distributоva) и числительные наречия (numeralia adverbia).

КОЛИЧЕСТВЕННЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ (numeralia cardinalia)

Количественные числительные от 1 до 10, 20, 100 и 1000 - основные числительные; названия десятков и сотен - производные, образованные, как правило, от этих основных числительных с некоторыми фонетическими изменениями. Названия десятков с единицами и сотен с десятками и единицами - составные производные числительные.

1) Числительные от 11 до 17 образуются сложением основного числительного и слова «десять» -decim (из decem): undecim, duodecim и т.д.

2) Числительные от 30 до 90 (десятки) образуются присоединением -ginta: triginta, quadraginta и т.д.

3) Числительные от 200 до 900 (сотни) образуются присоединением -centi (из centum): ducenti, trecenti, sescenti - или -genti: quadringenti, quingenti.

4) Числительные 18, 19; 28, 29 и т.д., обозначающие числа, у которых до полного десятка не хватает одной и или двух единиц, образуется путем вычитания из следующего десятка: два из двадцати (duodeviginti), один из двадцати (undeviginti), один из тридцати (undetriginta)/

5) Прибавление к десяткам или сотням единиц от 1 до 7 обозначается двояко: а) число единиц называется после десятков (как в русском языке): viginti quinque (двадцать пять); б) число единиц называется сначала, затем ставится союз et и называется число десятков: quinque et viginti (букв.: пять и двадцать).

Таблица количественных числительных

Рим-ские цифры

Араб-ские цифры

Количественные числительные

Римские цифры

Араб-ские цифры

Количественные числительные

I
II
III
IV
V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

XIII

XIV

XV

XVI

XVII

XVIII

XIX

XX

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

unus, a, um

duo, ae, o

tres, tria

quattuor

quinque

sex

septem

octo

novem

decem

undecim

duodecim

tredecim

quattuordecim

quindecim

sedecim

septendecim

duodeviginti

undeviginti

viginti

XXI

XXVIII

XXIX

XXX

XL

L

LX

LXX

LXXX

XC

C

CC

CCC

CCCC

D

DC

DCC

DCCC

DCCCC

M

MM

21

28

29

30

40

50

60

70

80

90

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2000

viginti unus

duo-de-triginta

un-de-triginta

triginta

quadraginta

quinquaginta

sexaginta

septuaginta

octoginta

nonaginta

centum

ducenti, ae, a

trecenti

quadringenti

quingenti

sescenti

septingenti

octingenti

nongenti

mille

duo milia

Склонение числительных

Из количественных числительных склоняются только:

unus, a, um - как местоименное прилагательное solus и другие в единственном числе;

duo, ae, o - как слова 1-2 склонения во множественном числе (с элементами 3 склонения);

tres, tria - как прилагательное 3 гласного склонения во множественном числе;

ducenti, ae, a (и прочие сотни) - как прилагательные 1-2 склонения во множественном числе;

milia (тысячи) - как существительные 3 гласного склонения во множественном числе.

Образцы склонения

Падеж

m f n

m f n

Nom.

Gen.

Dat.

Acc.

Abl.

unus una unum

unоus

unо

unum unam unum

unф unв unф

duo duae duo

duфrum duвrum duфrum

duфbus duвbus duфbus

duo(s) dua(s) duo

duфbus duвbus duфbus

Падеж

m f n

n

m f n

Nom.

Gen.

Dat.

Acc.

Abl.

tres tria

trium

tribus

tres tria

tribus

milia

milium

milibus

milia

milibus

ducenti ducentae ducenta

ducentфrum ducentвrum ducentфrum

ducentоs

ducentфs ducentвs ducenta

ducentоs

ПОРЯДКОВЫЕ ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ (numeralia ordinalia)

primus, a, um

secundus, alter

tertius

quartus

quintus

sextus

septimus

octвvus

nonus

decimus

undecimus

duodecimus

tertius decimus

quartus decimus

quintus decimus

sextus decimus

septimus decimus

duodevicesimus

undevicesimus

vicesimus

unus et vicesimus

30 tricesimus

40 quagragesimus

100 centesimus

200 ducentesimus

400 quadringentesimus

1000 millesimus

2000 bis millesimus

Порядковые числительные имеют родовые окончания -us, -a, -um и, как прилагательные, согласуются с существительными в роде, числе и падеже: secundus discipulus, quarta soror, verbum tertium. В многозначных числительных каждое число ставится в форме порядкового, например: annus millesimus nongentesimus quadragesiius quintus - тысяча девятьсот сорок пятый год.

ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ РАЗДЕЛИТЕЛЬНЫЕ И ЧИСЛИТЕЛЬНЫЕ НАРЕЧИЯ

Числительные разделительные (numeralia distributоva) означают равное распределение и отвечают на вопрос «по скольку?». Числительные наречия (numeralia adverbia) - на вопрос «сколько раз?». Числительные разделительные и числительные наречия образуются от соответствующих количественных, кроме первых двух. Числительные разделительные имеют родовые окончания мн.ч. I и II скл.; начиная с двух, для них характерен суффикс -n-. Наречия числительные образуются от корней количественных числительных и, начиная с пяти, имеют суффикс -ies. Например:

singuli, ae, a

bini, ae, a

terni (trini), ae, a

quaterni, ae, a

quini,ae, a

centзni, ae, a

singula milia

по одному, по одной

по два, по две

по три

по четыре

по пяти

по сто

по одной тысяче

semel

bis

ter

quater

quinquies

centies

milies

однажды

дважды

трижды

четырежды

пятикратно

стократно; сто раз

тысячекратно

Упражнения

1.Просклоняйте: duo manipuli, tres centuriae, quinque menses, centesimus miles.

2. Переведите и просклоняйте словосочетания один храм; два легиона; три друга; восемнадцать книг; тридцатое число; сто камней; тысяча слов; второй час; четыре окна, пять братьев, пятьсот воинов, 1812-й год.

3. Напишите римскими цифрами числа 63, 84, 97, 125, 268, 379, 432, 3456, 5699.

4. Определите, к каким словам восходят: октава, терция, квартал, квинтет, трио, прима, миля, миллион, дуэль, секундант, центнер, уникальный.

5. Переведите на русский язык.

Una hirundo ver non facit. Amоcus est unus animus in duфbus corporibus. “Novem doctae sorфres” - ita antiqui Musas nominвbant. Nemo potest duфbus dominis pariter servоre. In legiфne Romвna decem erant cohortes, in cohorte tres manipuli, in manipulo duae centuriae, primф centuria centum milites habзbat, deinde modф quinquaginta.

De mensibus

Apud Romвnos annus decem menses habзbat. Primi mensis nomen erat Martius, secundi - Aprоlis, tertii - Maius, quarti - Iunus, quinti - Quintоlis, sexti - Sextоlis, septimi - September, octвvi - Octфber, noni - November, decimi - December. Numa, secundus rex Romanфrum, numerum mensium duфbus augзbat. Postea Romвni Quintоlem mensem Iulium, Sextоlem - Augustum moninвbant. Iulii nomen est a Iuliф Casare, Augusti - ab Augustф imperatфre. Primus mensis dies Kalendae nominabвtur, quintus - Nonae, tertius decimus - Idus; in mensibus autem Mariф, Maiф, Iuliф, Octobri septimi diзi nomen erat Nonae, Idus - quinti decimi.

De nomine mensium

Annus duodecim menses habet, qui sunt:

I Mensis Januarius qui a Jano, principii deo, nomen habet.

II Mensis Februarius a februo, Romanфrum ritu sacro, appellвtur.

III Mensis Martius a Marte deo, Romuli patre, nomen habet.

IV Mensis Aprоlis a Venere dea, quae apud Graecos Aphrodоtae nomen habet, appellвtur.

V Mensis Majus a Maja dea, Mercurii matre, nomen habet.

VI Mensis Junius a Junфne, Jovis uxфre, nomen habet.

VII Mensis Julius a Gajo Julio Caesare appellвtur.

VIII Mensis Augustus ab Octaviвno Augusto appellвtur.

IX Mensis September a numero septem.

X Mensis Octфber a num?ro octo.

XI Mensis November a numero novem.

XII Mensis December a numero decem nomina habent.

Cur mensis nonus a numero septem, mensis decimus a numero octo, undecimus a numero novem, et duodecimus a numero decem nomen habet? Romulo regnante, annus decem menses habзbat (qui annus Romuli appellabвtur) et primus anni mensis Martius erat. Si a mense Martio menses numerвbis, September - sept?mus, Octфber - octвvus, November - nonus, December - dec?mus mensis est. Sed postea ante Martium duo menses additi sunt: Januarius et Februarius; Januarius primus anni mensis factus est, sed nomina mutвta non sunt.

De novem Musis

Musae Jovis filiae et Mnзmosynзs, deae memoriae, sunt. Hae novem doctae sorфres nominantur, nam deae artium et scientiвrum putantur, nomina autem eвrum Graecae origines sunt. Prima Musвrum Calliope vocвtur et Musa poзsis epicae atque mater Orphзi esse dicitur. Secunda est Euterpe, musicae artis Musa. Tertia - Erato, quae Musa carminum amatoriфrum habзtur. Quarta est Melpomene, Musa tragoediae atque poзsis lyricae vocвtur. Quinta nominвtur Thalia, Musa comoediae atque dea epulвrum et festвrum est, deinde atque Musa carminum pastoralium appellвtur. Sexta, Terpsichore nominвta, Musa est saltatiфnis atque chorфrum, eadem mater Sirзnum putвtur. Septima est Clio, quae primum dea nuntia habebвtur, nunc Clio Musa historiae dicitur. Octвva nomine Urania Musa est astronomiae. Denique nona, cujus nomen Polyhymnia est, Musa hymnфrum sacrфrum deinde etiam symphoniae putвtur. Musae sunt comites fidзles Apфllinis, qui Musвrum choros praecзdit et fidibus aureis verba eвrum modulвtur.

ВРЕМЕНА СИСТЕМЫ ПЕРФЕКТА

От основы перфекта образуются перфектные времена действительного залога: perfectum прошедшее совершенное, plusquamperfectum преждепрошедшее, futurum II будущее совершенное.

Perfectum indicatоvо actоvо

Чис-

ло

Лицо

I спр.

II спр.

III спр.

IV спр.

Sing.

1

2

3

ornвvi

ornвvisti

ornвvit

tacui

tacuisti

tacuit

legi

legisti

legit

audоvi

audоvisti

audоvit

Plur.

1

2

3

ornвvimus

ornвvistis

ornavзrunt

tacuimus

tacuistis

tacuзntur

legimus

legistis

legзrunt

audоvimus

audоvistis

audivзrunt

Основные способы образования основ перфекта

1. Перфект на -v-i. Характерен для правильных глаголов I-IV спряжения: orno, ornвvi, ornвtum, ornвre украшать; audio, audоvi, audоtum, audоre слушать.

2. Перфект на -u-i. Характерен для глаголов II спряжения: taceo, tacui, tacitum, tacзre молчать.

3. Перфект на -s-i. Характерен для глаголов III спряжения: корневые g, c + s дают x: dico, dixi (<dic-s-i), dictum, dicere говорить; корневые d, t, b перед s ассимилируют полностью или частично: mitto, misi (<mit-s-i), missum, mittere посылать; rideo, risi (<rid-s-i), risum, ridзre смеяться; scribo, scripsi (<scrib-s-i), scriptum, scribere писать.

4. Перфект с удлинением корневого класного: venio, vзni, ventum, venоre приходить; vзdeo, vоdi, vоsum, vidзre видеть. Наряду с чередованием e/з, o/ф, uвозможно чередование a: facio, fзci, factum, facere делать.

5. Перфект с удвоением: curro, cucurri, cursum, curere бежать; do, dedi, datum, dare делать.

Упражнения

1. Выпишите из словаря основные формы глаголов: venio, terreo, illustro, erudio, iacio, pono.

Глаголы illustro, iacio проспрягайте в perfectum ind. act.

2. Образуйте формы перфекта глаголов:

а) перфект на -vi: pugno, 1 сражаюсь; servo, 1 спасаю; paro, 1 готовлю; numero, 1 считаю; deleo, 2 разрушаю; scio, 4 знаю;

б) перфект на -ui: debeo, 2 я должен; habeo, 2 имею; teneo, 2 держу; censeo, 2 ценю;

в) перфект на -si: duco, 3 веду; rego, 3 правлю; intellego, 3 понимаю; cedo, 3 иду, уступаю; sentio, 4 чувствую;

г) перфект с удлинением корневого гласного: sedeo, 2 сижу; venio, 4 прихожу; cгpio, 3 беру; iгcio, 3 бросаю;

д) перфект с удвоением: credo, 3 верю; condo, 3 основываю.

3. Определите формы глаголов, переведите на русский язык: portavзrunt, misi, necavit, duximus, ambulвbunt, erudivisti, mittam, vivзbat, vales, condidistis, vocate, scribзmur, occupabantur.

4. Просклоняйте словосочетания: leo fremens, flumen longum, id donum simplex.

5. Определите, к каким латинским основам восходят и что означают слова: утилитарный, предикат, субъект, конкурент, ветеран, инструмент, коллоквиум, парабеллум, экслибрис, нарративный, орнамент, кредит, интеллект.

6. Переведите предложения на латинский язык:

1. Нравы древних римлян были суровы. 2. Наука и искусство процветают во время мира. 3. Мысль человека быстра. 4. Александр Великий разрушил Фивы. 5. Марк Манлий спас Капитолий от галлов.

Задание 7. Переведите предложения. Выпишите формы глаголов и сделайте их грамматический разбор.

1. Verbum “cedo” facit perfectum “cessi”, “cado” - “cec?di”, “caedo” - “cecоdi”. 2. Milites audвces in proeliis multas victorias reportavзrunt. 3. Veni, vidi, vici. 4. Urbem Romam a principio reges habuзrunt. 5. Ennius in vers?bus suis max?ma facta civium Romanфrum pinxit. 6. Militavi non sine gloriв. 7. Magister dixit. 8. Caelum, non an?mum mutant, qui trans mare currunt (Ov.). 9. Fзci, quod potui. 10. Duces Graecфrum fuзrunt Achilles, Aiax, Ulixes, Patroclus. 11. Marcus Manlius, qui Capitolium servavit a Gallis, et genere, et virtыte bellica nem?ni concedзbat. 12. Epistolam, quam scripsi, mittam patri. 13. Romulus urbem ex nom?ne suo vocavit Romam. 14. Olim hostes Romanфrum, postquam frustra Capitolium expugnвre temptavзrunt, Romam delevзrunt. 15. Mil?tes Graeci in equo ligneo sedзbant et noctem exspectвbant. Troiani autem dormiзbant; peric?lum non iam metuзbant, cum Sino Graecos ex equo libarвvit et portas opp?di aperuit. (Sino, Sinфnis m - Синон, греческий воин) 16. Rom?lus, Martiis filius, urbem Romam condidit et regnвvit annos duodequadraginta.

8. Переведите тексты на русский язык.

Midas

Certвbant quodam Apollo et Pan. Apollo lyram habзbat, Pan fist?la canзbat. Arb?ter palmam Apoll?ni adiudicвvit, solus Midas repugnвbat. Tum Apollo, irв commфtus, asinоnas ei aures dзdit. Diu hoc omn?bus latuit, nam rex altam gestвbat mitram. Poetrзmo fam?lus, qui capillos regi resecвbat, vitium animadvertit. Quantop?re eum hoc secrзtum urзbat, sed narrвre non audзbat. Tandem cogitвvit. Semel saltem secrзtum scrobem fodit et in scrobem susurrit: “Midas rex aures asinоnas habet!” Deinde scrobem rursus implзvit. Sed eo loco arundo crevit, quae semper susurrвbat: “Midas rex aures asinоnas habet!”

De Daedгlo

Daedгlus, artifex clarus, casu hominem necвvit. Itгque cum Icгro filio ex urbe Athзnis fыgit et ins?lam Cretam ad regem Minoзm migrвvit. Ibi iussu regis Labyrinthum aedificвvit, domum apmliss?mam. Postea Daedгlus consilium cepit in patriam remigrвre. Minos autem Daedгlum et Icгrum retinuit atque etiam in Labyrintho inclыsit. Tum Daedгlus dolum excogitвvit, nam ex pennis quattuor alas fecit et cum filio avolвvit. Sed incautus Icгrus in mare decidit. Daedгlus in Siciliam pervзnit.

PLUSQUAMPERFECTUM, FUTURUM II (SECUNDUM) INDICATОVI ACTОVI

Plusquamperfectum обозначает действие, совершившееся раньше другого действия в прошлом. Futurum II (будущее второе) обозначает действие, которое произойдет в будущем раньше другого действия, выраженного futurum I.

Таблица образования

Время

основа

суффикс

окончания

Plusquam-perfectum

перфекта

-era-

-m, -s, -t,

-mus, -tis, -nt

Futurum II

перфекта

-er- (1 л. sing)

-eri-

-o, -s, -t,

-mus, -tis, -nt

Спряжение глагола esse (быть)

Plusqumperf.ind.

Futurum II ind.

Sing.

Plur.

Sing.

Plur.

1

2

3

fueram

fueras

fuerat

fuerвmus

fuerвtis

fuerant

fuero

fueris

fuerit

fuerimus

fueritis

fuerint

Упражнения

1. Образуйте основные формы глаголов exercзre, ignorвre, nutrоre, fingere. От указанных глаголов образуйте причастия. Глаголы exercзre, exercзre, ingere проспрягайте в plusqumperf. ind. act., futurum II ind. act.

2. Определите, к какому типу относится пефект глаголов: cedit - cecоdit, ponit - posuit, promittit - promisit, quaerit - quaesоvit, advenit - advзnit, гgit - зgit, currit - cucurrit, scribit - scripsit, habet - habuit, expugnat - expugnavit.

3. Определите формы глаголов: deleo - delevi, ponзbat - posuerat, quaerзmus - quaesiverimus, expugnabitis - expugnaveritis.

4. Переведите предложения на русский язык.

1.Alexander Thebas delзvit, quae diu floru?rant. 2. Si te rogav?ro al?quid, nonne respondзbis? 3. Themistocles restituit muros, quos Persae delev?rant. 4. Ubi al?quid audiv?ro, scribam ad te. 5. Causa belli fuit, quod Romвni agrum Sabоnum ferro ignique vastav?rant. 6. Si agrum non arav?ris, fruges frustra expectabis. 7. Leonоdas, rex Lacedaemoniфrum, regi Persвrum, qui scrips?rat: “Mitte arma”, rescripsit: “Veni et sume”. 8. Romвni Gallos, qui in Italiam irrup?rant, cecidзrunt. 9. Tu heri ad me venоre promis?ras, sed non venisti. 10. Si quaesiv?ris, invenies. 11. Graeci Troiam, urbem Priгmi regis, oppugnavзrunt, quod Paris Helмnam rapuмrat. 12. Donec eris felix, multos numerвbis amоcos, si fuмrint tempora nubila, solus eris. 13. Veniam, quocumque vocavмris. 14. Si fecмris id, quod ostendis, magnam habзbo gratiam. 15. Cast?cus in Sequгnis regnum, quod pater ante habu?rat, occupвre studзbat. 16. Herc?les infans dracфnes necвvit, quos Iuno mis?rat. 17. Librum tuum, quem mihi promis?ras, accзpi. 18. Diog?nes virum doctum, qui de caelest?bus multa narrav?rat, interrogвvit: “Quando (когда) tu de caelo descendisti?” 19. Si semper verum dixeris, omnes tibi credent.

5. Переведите предложения на латинский язык.

1. Александр Великий вернул афинянам статуи, захваченные Ксерксом. 2. Латинский язык долго был в употреблении у народов Европы. 3. Асканий, сын Энея, основал Альбу Лонгу. 4. Приам был царем троянцев. 5. Греки воздвигали красивые памятники.

6. Переведите тексты на русский язык.

De Prometheo

Prometheus, qui auxilio Minervae hom?nes ex terrв et aquв fec?rat, de gen?re humano bene meruit. Di saepe Prometheum ad ep?las suas invitabant. Itaque consilium Iovis, qui omnes hom?nes necвre constituerat, Prometheo notum erat. Prometheus aliquando in caelum venit, ignem, quem Iupp?ter hominibus negaverat, de Olympo subduxit et hominibus donavit. Quamquam ira Iovis magna erat, genus humвnum non delevit. Prometheum autem Vulcвnus iussы Iovis in monte Caucaso ferreis catзnis ad saxum alligavit cotidiзque aqu?la iecur Promethei devorabat. Iec?ris pars, quam aqu?la interdiu devoraverat, noctu crescebat. Ita Prometheus ingentes dolфres tolerabat. Hercules aquilam sagittв necavit, Prometheumque liberavit.

De Tantгlo

Tantгlus, Iovis filius, rex Phrygiae, carissimus erat omnibus deis atque ad epulas eorum invitabatur. Sed tantam felicitвtem sapienter conservвre nesciebat. Nam superbia quadam impulsus omnia deorum consilia, quae apud Iovem audiverat, hominibus aperiebat. Propter id scelus in Tartгro aeternis cruciatibus punоtus est. Nam apud inf?ros in aqua stans semper sitit et pulcherr?mos fructus videns perpetuo esurit. Ubi enim aquam bib?re parat, ea recзdit, ubi autem fructum captat, rami vento amoventur. Ne dormоre quidem mis?ro licet, nam capiti eius saxum ingens impendet, cuius ruоnam semper timet. Talia de Tantгlo poзtae antiqui tradunt.

ВРЕМЕНА СИСТЕМЫ ПЕРФЕКТА СТРАДАТЕЛЬНОГО ЗАЛОГА

Перфектные времена страдательного залога представляют собой аналитическую форму, состоящую из причастия прошедшего времени страдательного залога (participium perfecti passivi) и глагола быть (esse) в инфектных временах:

Perfectum indicatоvо passоvо

PPP + esse в praesens

Plusquamperfectum indicatоvо passоvо

PPP + esse в imperfectum

Futurum II indicatоvо passоvо

PPP + esse в futurum I

Упражнения

1. Проспрягайте глаголы aedifico 1; commoveo, mфvi, motum во временах системы перфекта страдательного залога.

2. Образуйте 3 л. plur. всех времен системы инфекта и перфекта страдательного залога от глаголов: cingo, cinxi, cinctum, cingere; do, dзdi, datum, dгre.

3. Определите форму причастий, образуйте nom. sing.

Vastatыros, perterritam, appellantis, dicti, sperantem, agenti, ferentes, venient?bus, divоsa, creditos, scripturae.

4. Переведите предложения, сделайте грамматический разбор глагольных форм.

1. Arx delзtur. 2. Arx delebatur. 3. Arx deleb?tur. 4. Arx delзta est. 5. Urbes aedificabantur. 6. Urbes aedificabuntur. 7. Urbes aedificвti sunt. 8. Clamфrem audio. 9. Clamфrem audivi. 10. Clamфrem audiebam.

5. Определите, к каким латинским основам восходят и что означают слова:

консерватизм, позитивный, реализм, абитуриент, диссимиляция, аккомодация, ростры, индекс, оптимальный, аффект.

6. Переведите предложения на русский язык.

1. Troia a Graecis deleta est. 2. Decem annos Graeci cum Troiвnis bellum gerзbant; ult?mo anno Troia expugnвta est. 3. In urbe Roma templum Vestae a Numa rege aedificвtum est. 4. Alea iacta est. 5. Litt?rae a Phoenic?bus inventae sunt. 6. Accзpi omnes epist?las, quae a fratre meo missae erant. 7. Themist?cles muros restituit, quos Persae delev?rant. 8. Forum Romвnum rostris navium expugnatвrum ornatum erat. 9. Alexander Magnus, dum inter primфres pugnabat, sagittв ictus est. 10. Brennus, dux Gallфrum, Romвnis, quos proelio ad Alliam comisso vic?rat, dixit: “Vae victis”. 11. In templo Apollinis Delph?co inscriptum erat: “Nosce te ipsum”. 12. Ad Lacedaemonios et Athenienses legati Persвrum missi sunt et ita iussu regis dixerunt: “Nisi regi nostro aqua et terra data erit, urbes vestrae delebuntur, coniuges natique in servitutem abducentur”. 13. Multae fab?lae de Herc?le a poзtis fictae sunt. 14. Hann?bal armis vicit, vitiis victus est. 15. Romae Capitolium ab hostibus non expugnвtum est, nam clamor ansмrum a defensoribus audоtus erat. 16. Cum exerc?tus terrestres in ora Hellesponti freti coacti sunt, per Hellespontum iam pontes facti erant. (cogo, coзgi, coactum 3 - собирать, сгонять). 17. Non prius dormiзmus, quam negotia nostra finоta erunt. 18. Opp?da vestra munоta erunt, si vos, ipsi viri, fortes er?tis. 19. Calchas sacerdos Graecis in Troiam navigant?bus “Non solventur, - inquit, - naves, priusquam Agamemnonis filia immolata erit”. (solvo - в страд. залоге отчаливать)

7. Переведите предложения на латинский язык.

Ромул и Рем построили Рим. Рим был построен Ромулом и Ремом. Враги захватили и разрушили город. Город был захвачен и разрушен врагами. Царский пастух воспитал Ромула и Рема. Ромул и Рем были воспитаны царским пастухом.

8. Переведите тексты на русский язык.

De causa belli Troiani

Erant nuptiae Pelзi, regis Thessaliae, et Thet?dis deae. Omnes dei invitвti erant praeter Discordiam. Dea Discordia ira commфta est et malum aureum inter epulantes iactavit, in quo inscriptum erat: “Pulcherrimae” (прекраснейшей). Diu Iuno, Minerva et Venus de malo certaverunt. Denique iussы Iovis a Mercurio ad Paridem, regis Priami filium, ductae erant. Iuno Paridi potentiam, Minerva sapientiam, Venus Helenam, pulcherrimam mulierem promisit. Paris Veneri malum tradidit. Paulo post a Priamo patre in Graeciam missus est. Ibi Helenam, Menelai regis uxфrem, rapuit. Hinc bellum Troiвnum incipitur. Multos annos ad Troiam pugnatum est. Denique Troia a Graecis dolo capta et delзta est.

De erroribus Ulixis

Graeci, postquam urbem Troiam cepзrunt, naves solverunt. Sed multi eorum tempestatibus disiecti sunt. Imprоmis Ulixes, rex Ithacфrum, longis erroribus per maria actus est. Socii eius boves sacras Solis dei interfecerunt atque ad cenam paraverunt; qua de causa in alto mari omnes naves Ulixis Iovis fulm?ne fractae et socii eius necвti sunt. Ipse, tempestвte coactus, ad insulam Ogygiam pervзnit, ubi nympha Calypso habitabat, et ibi septem annos vixit, ab illa nympha verbis blandis deceptus. Den?que Calypso, a deis admon?ta, Ulixem in patriam remоsit. Sed Neptыnus mox navem eius fregit. Ulixes fame et frig?re confectus ad Phaeacum ins?lam actus est, qui eum bene acceperunt. Paulo post ab illis in patriam missus est.

СУПИН (SUPINUM)

Супин I - существительное IV склонения, которое употребляется только в форме Acc. sing. (окончание -um). Употребляется при глаголах движекния для обозначения цели. Переводится инфинитивом, часто с союзом чтобы или существительным с предлогом.

Переведите предложения на русский язык.

1. Noctu venit pescatum ad mare. 2. Hannibal patriam defensum revocatus est. 3. It dormitum. 4. Totius fere Galliae legati ad Caesarem gratulatum convenзrunt. 5. Exclыsi eos, quos tu ad me salutвtum miseras (Cic.). 6. Aequi legвtos ad Caesarem mittunt rogвtum auxilium. 7. Ingens hominum multitыdo in urbem convзnit ludos publicos spectвtum. 8. Una legio ex consuetudine frumentвtum mettebвtur. 9. Legвti a Croeso, rege Lydфrum, missi Delphos venзrunt oraculum consultum.

Супин II - существительное IV склонения, которое употребляется только в форме Abl. sing. (окончание -u). Употребляется в значении ablativus limitationis при некоторых прилагательных, уточняя их значение.

Переведите на русский язык.

1.Horribile dictu. 2. Nihil facile scitu est. 3. Intolerabile id dictu visuque. 4. Pleraque faciliora sunt dictu quam factu. 5. Quo brevior, eo clarior et cognitu facilior narratio est. 6. Pira dulcia sunt gustвtu. 7. Quae tibi iucunda sunt dictu, saepe alteri molesta sunt audоtu. 8. Romanфrum res gestae cognitu dignissimae sunt. 9. Deliberвtu opus est.

De Mardonio

Mardonius, dux Persвrum, nobili genere natus, anno quadringentesimo nonagesimo altero a Darзo adversus Athenienses missus est bellatum. Sed rem male gessit, nam classis ad Athon montem naufragium fecit, copiae pedestres autem a Thracibus oppressae sunt. Quam ob rem a rege dimissus in Asiam habitвtum decessit. Post mortem Darзi a Xerxe patri exercitus praefectus est. Post pugnam Salaminiam copias pedestres in Thessaliam reduxit hiemвtum. Mortuus est anno insequente.

Thrax, -cis m фракиец; Salaminius, -a, -um саламинский; Xerxes, -is m Ксеркс.

ОТЛОЖИТЕЛЬНЫЕ ГЛАГОЛЫ (VERBA DEPONENTIA)

Отложительные глаголы имеют форму страдательного залога, а значение - активное или возвратное.

Отложительные глаголы имеют 3 основные формы:

1л. ед.ч. praesens ind. pass. (окончание -or): arbitror - я думаю, loquor - я говорю;

1 л. ед.ч. perfectum ind. pass. (аналитическая форма, состоит из РРР и глагола esse в 1 л. ед.ч. наст.вр.): arbitratus sum, locutus sum;

infinitivus praesentis passivi (окончание -ri у глаголов I, II, IV спр., -i у глаголов Ш спр.): arbitrari, loqui.

Выделяются 2 основы: инфекта и супина.

В повелительном наклонении отложительные глаголы также имеют формы страдательного залога: 2 л. ед.ч. -re (arbitra-re, loque-re), 2 л. мн.ч. -mini (arbitra-mini, loqui-mini).

Упражнения

1.Проспрягайте глагол orior во всех временах системы инфекта, а глагол ingredior во всех временах системы перфекта.

2. Определите форму глаголов и переведите на русский язык:

oriebatur, ortus est; progredietur, progressus erit; moritur, mortuus est; utebantur, usi sunt.

3. Определите формы и тип спряжения глаголов. Отделите дефисом основу, суффикс, окончание флективных форм. Переведите.

Traditur, dicitur, putвtur; traditus est, dictus est, arbitrвtus est; persequor, polliceor; ingreditur, ingressa est; liberвbor, egredere, proficiscere, educat, educвbat, educвvit, educaverant, tradit, tradunt, tradidit, tradidзrunt, tradiderant, jubзbat, jussit, monstrat, monstrвvit, tenebimus, tenuerimus; loquuntur, loquebantur, loquentur, nascuntur, nati sunt, prohibentur, prohibiti sunt, fugit, fыgit, fugiunt, fugзrunt, expellunt, expelluntur, expulзrunt, expulsi sunt.

4. Переведите предложения, выпишите из текста отложительные глаголы и определите их форму.

1.“Ut arbitrвtur, ita loquitur” idem est, quod: “ut putat, ita dicit”. 2. Vincere scis, Hannibal, victoriв uti nescis. 3. Caesar anno centesimo ante aeram nostram natus est. 4. Dulce est pro patria mori. 5. Belgae ab extrзmis finibus Galliae oriuntur. 6. Datis beneficiis plus, quam acceptis, gaude. 7. Natыram si sequзmur ducem, nunquam aberrabimus. 8. Ipse mihi gratulвtus sum. 9. Si dormis, expergiscere; si stas, ingredere; si ingrederis, curre; si curris, advola.

ПОЛУОТЛОЖИТЕЛЬНЫЕ ГЛАГОЛЫ (VERBA SEMIDEPONENTIA)

Полуотложительные глаголы образуют часть личных форм по действительному залогу, а часть - по страдательному. У большинства глаголов система инфекта - только действительного залога. А система перфекта - только страдательного. Например:

audeo, ausus sum, audзre - осмеливаться

gaudeo, gavisus sum, gaudзre - радоваться

soleo, solitus sum, solзre - иметь обыкновение

confido, confisus sum, confidere - доверять

diffido, diffisus sum, diffidere - не доверять

Гораздо реже система инфекта имеет только страдательный залог, а система перфекта - действительный: revertor, reverti, reverti 3 возвращаться. Значение всех форм - активное или возвратное.

Образец спряжения audeo, ausus sum, audзre - осмеливаться

Praesens: audeo, audзs, audet, audзmus и т.д. (я осмеливаюсь и т.д.)

Imperfectum: audзbam, audзbas, audзbat и т.д. (я осмеливался и т.д.)

Futurum I: audзbo, audзbis, audзbit, audзbimus и т.д. (я осмелюсь и т.д.)

Perfectum: ausus, a, um sum, es, est; ausi, ae, a sumus, estis, sunt


Подобные документы

  • Особенности фонетической системы латинского языка. Открытые и закрытые слоги в латинском языке. Многообразные ограничения на структуру слога. Сложные правила ассимиляции гласных и согласных. Варианты произношения букв и буквосочетаний в латинском языке.

    реферат [28,3 K], добавлен 16.03.2015

  • Краткий очерк истории латинского языка. Гласные, согласные и дифтонги в алфавите, особенности их произношения. Грамматика и лексика категорий глагола, существительных, прилагательных, местоимений, наречий. Способы словообразования; построение предложений.

    шпаргалка [277,3 K], добавлен 20.11.2010

  • Место фонетики среди лингвистических наук. Звуки человеческой речи и способ их образования, акустические свойства, закономерности изменения. Основные правила и знаки фонетической транскрипции. Гласные и согласные звуки, их состав и формирование.

    презентация [1,1 M], добавлен 21.03.2011

  • Спряжение глагола "to have". Образование и употребление времени Present Simple. Употребление безличных глаголов. Неопределенные и количественные местоимения. Употребление артиклей и местоимений. Оборот "to be able". Развитие коммуникативных способностей.

    конспект урока [35,0 K], добавлен 23.03.2014

  • Связи, существующие между латинским и остальными индоевропейскими языками. Главные члены предложения: подлежащее (subjectum) и сказуемое (praedicatum). Порядок слов в предложениях, флективный строй латинского языка. Синтаксис страдательных конструкций.

    контрольная работа [17,7 K], добавлен 19.05.2010

  • История возникновения рекламы. Функции и их отражение в языке рекламы. Языковые особенности рекламных текстов. Понятие нормы в лингвистике. Стилистическое употребление глагола, имени существительного, прилагательного и артикля в рекламном тексте.

    дипломная работа [61,2 K], добавлен 24.08.2011

  • Глагол — самостоятельная часть речи, обозначающая движение, его использование в качестве сказуемого. Серии глагольных форм, выполняющих другие функции. Описание деепричастия, причастия, инфинитива. Супин - одна из именных форм глагола в латинском языке.

    презентация [347,4 K], добавлен 23.02.2013

  • Звуки речи. Гласные и согласные звуки и буквы, их обозначающие. Сильная и слабая позиция гласных и согласных звуков в слове. Понятие об орфограмме. Слово - единица языка. Значимые части слова. Корень слова. Главные члены предложения. Синонимы. Антонимы.

    реферат [39,0 K], добавлен 25.10.2008

  • Типы склонения и сопряжения в латинском языке. Рассмотрение падежей: именительного, родительного, дательного, винительного, отложительного и звательного. Числительные как семантическая часть речи. Склонение имен прилагательных и степени их сравнения.

    контрольная работа [23,0 K], добавлен 29.11.2012

  • Особенность фонетической системы латинского языка. Сравнительная таблица вариантов произношения букв и буквосочетаний. Согласные звуки, слогораздел. Классификация диакритических знаков по: способу и месту начертания, фонетико-орфографическому значению.

    реферат [27,2 K], добавлен 06.01.2015

Работы в архивах красиво оформлены согласно требованиям ВУЗов и содержат рисунки, диаграммы, формулы и т.д.
PPT, PPTX и PDF-файлы представлены только в архивах.
Рекомендуем скачать работу.