Варыянты трансфармацыі фінансавай справаздачнасці ў фармат міжнародных стандартаў

Размещено на http://www.allbest.ru/

Размещено на http://www.allbest.ru/

Варыянты трансфармацыі фінансавай справаздачнасці ў фармат міжнародных стандартаў

Трансфармацыя фінансавай справаздачнасці па міжнародных стандартах можа выконвацца па некалькіх варыянтах. Адрозніваюць метады трансфармацыі без уліку інфляцыі, з улікам інфляцыі і з улікам патрабаванняў па пераразліку паказчыкаў у замежную валюту.

Праводзячы трансфармацыю без уліку інфляцыі ажыццяўляюць, пры неабходнасці, карэкціровачныя праводкі, якія даюць магчымасць устараніць выяўленыя адрозненні паміж айчыннымі методыкамі і рэкамендацыямі міжнародных стандартаў. Для карэкціроўкі паказчыкаў прынятай сістэмы рахункаў выкарыстоўваецца першасная дакументацыя без унясення змяненняў, абумоўленых гіперінфляцыяй. Інфармацыя раскрываецца ў мясцовай валюце.

Метад трансфармацыі з улікам інфляцыі прадугледжвае ўсе працэдуры, абумоўленыя першым варыянтам, якія дапаўняюцца карэкціроўкамі паказчыкаў, выражаных у мясцовай валюце з улікам змянення пакупной здольнасці грошай. Рашэнне аб выкарыстанні прынцыпаў інфляцыйнага ўліку прымае кіраўніцтва арганізацыі. Выкарыстанне методык інфляцыйнага ўліку асабліва важна ва ўмовах гіперінфляцыі. Карэкціроўкі ажыццяўляюцца ў адпаведнасці з палажэннямі міжнароднага стандарту рахункаводства ІАS-29 “Фінансавая справаздачнасць ва ўмовах гіперінфляцыі”.

Для карэкціроўкі даных на ўзровень інфляцыі выкарыстоўваюць дзяленне справаздачных паказчыкаў на манетарныя і неманетарныя. Манетарныя паказчыкі -- гэта грашовыя сродкі, актывы і абавязацельствы, якія вызначаюць зафіксаванае ў любой валюце паступленне і выбыццё грашовых сродкаў у будучыні і не маюць таварнага эквіваленту. Да грашовых актываў, якія адрозніваюцца ад грашовых сродкаў, адносяцца дэпазіты, атрыманыя вэксалі, дэбіторская завінавачанасць. Запазычанасць пастаўшчыкам і падрадчыкам, крэдыторам і бюджэту па падатках адносіцца да грашовых абавязацельстваў.

Пры высокай інфляцыі грашовыя актывы, застаючыся фіксаванымі па намінальнай велічыні, губляюць першапачатковую вартасць, у выніку чаго ўзнікаюць манетарныя страты. У адрозненне ад грашовых актываў, грашовыя абавязацельствы, таксама губляючы першапачатковую вартасць, прыносяць манетарны прыбытак. Паказчык чыстага манетарнага прыбытку або страт павінен раскрывацца ў трансфармаванай справаздачнасці.

Аднак грашовыя артыкулы згодна з патрабаваннямі міжнароднага стандарту рахункаводства ІАS-29 “Фінансавая справаздачнасць ва ўмовах гіперінфляцыі” не пералічваюцца, паколькі яны ўжо выражаны ў грашовых адзінках, якія дзейнічаюць на справаздачную дату. Як выключэнне трэба адзначыць грашовыя актывы і абавязацельствы, звязаныя па дагавору са змяненнем цэн. Гэта могуць быць індэксныя аблігацыі і крэдыты, якія карэкціруюцца ў адпаведнасці з дагаворам для таго, каб вызначыць на справаздачную дату рэальную непагашаную суму. Чысты манетарны прыбытак або страты па грашовых артыкулах вызначаюцца пры іх трансляцыі ў валюту падачы.

Паколькі пры высокай інфляцыі часавая розніца паміж датамі набыцця неграшовых актываў і іх адлюстравання ў справаздачнасці можа прывесці да непараўнальных вынікаў, неграшовыя паказчыкі карэкціруюць так, каб яны былі параўнальнымі з пакупной здольнасцю грашовай адзінкі на справаздачную дату. Для гэтага неграшовыя актывы могуць адлюстроўвацца ў балансе па рыначнай вартасці або па вартасці, разлічанай шляхам карэкціроўкі на індэкс інфляцыі на канец справаздачнага перыяду. Рознасць паміж пераацэненай вартасцю актываў і іх балансавай вартасцю можа адносіцца на павелічэнне або памяншэнне дабавачнага неаплачанага капіталу ад пераацэнкі актываў (у частцы пераацэнкі пазаабаротных актываў) і неразмеркаванага прыбытку (у частцы змянення вартасці абаротных актываў).

Выкарыстанне метаду трансфармацыі з улікам патрабаванняў па пераліку паказчыкаў у замежную валюту заснавана на ажыццяўленні пасля адпаведных карэкціровачных праводак пераліку паказчыкаў з мясцовай валюты ў стабільную замежную валюту. Апошні метад выкарыстоўваецца для параўнання паказчыкаў справаздачнасці з паказчыкамі аналагічных замежных кампаній, а таксама для кансалідацыі паказчыкаў справаздачнасці матчынай кампаніі з замежнымі даччынымі кампаніямі.

Схематычна ўсю працэдуру трансфармацыі фінансавай справаздачнасці ў міжнародныя стандарты можна паказаць на малюнку 12.1.

Малюнак 1.1 -- Працэдура трансфармацыі фінансавай справаздачнасці ў фармат міжнародных стандартаў

Міжнародны стандарт фінансавай справаздачнасці ІАS-21 “Уплыў змяненняў валютных курсаў” выдзяляе тры віды валют: функцыянальную, замежную і валюту падачы. Функцыянальная валюта -- гэта валюта, якая выкарыстоўваецца ў асноўным эканамічным асяроддзі, у якім арганізацыя ажыццяўляе сваю дзейнасць. Указаны стандарт дазваляе падаваць фінансавую справаздачнасць у любой валюце, аднак калі валюта падачы справаздачнасці адрозніваецца ад функцыянальнай валюты, узнікае неабходнасць пераліку справаздачных паказчыкаў у валюту падачы.

Валюта падачы -- гэта валюта, у якой арганізацыя падае трансфармаваную па міжнародных стандартах фінансавую справаздачнасць. Методыка пераліку паказчыкаў справаздачнасці ў валюту падачы залежыць ад таго, з'яўляецца функцыянальная валюта арганізацыі валютай гіперінфляцыйнай эканомікі або не. Калі функцыянальная валюта арганізацыі не з'яўляецца валютай гіперінфляцыйнай эканомікі, то паказчыкі фінансавай справаздачнасці пералічваюцца ў валюту падачы наступным чынам:

· актывы і абавязацельствы па кожным балансе, уключаючы параўнальныя даныя, атрыманыя пры трансфармацыі, падлягаюць пераліку па канечным курсе на дату падачы такога балансу;

· даходы і расходы па кожнай справаздачы аб прыбытках і стратах, уключаючы параўнальныя даныя, артыманыя пры трансфармацыі, падлягаюць пераліку па курсе на дату ажыццяўлення кожнай аперацыі;

· усе ўзнікшыя курсавыя рознасці прызнаюцца ў якасці асобнага кампанента капіталу.

Паколькі выкарыстанне аперацыйных курсаў пры пераліку артыкулаў справаздачы аб прыбытках і стратах з'яўляецца вельмі працаёмкім працэсам, стандарт дапускае выкарыстанне сярэдніх курсаў за перыяд. Аднак у выпадку значных ваганняў абменных курсаў выкарыстанне сярэдняга курса за перыяд з'яўляецца немэтазгодным. Пры выкарыстанні функцыянальнай валюты, якая з'яўляецца валютай гіперінфляцыйнай эканомікі, актывы, абавязацельствы, долевыя інструменты, даходы і расходы, уключаючы параўнальныя даныя, атрыманыя пры трансфармацыі, падлягаюць пераліку па канчатковым курсе на самую апошнюю дату.

Пажадана, каб дадатныя і адмоўныя курсавыя рознасці ўзаемна перакрываліся. Выніковае адмоўнае сальда трансфармацыйных курсавых разніц прыводзіцца ў балансавай справаздачы ў якасці контрартыкулу да ўласнага капіталу.

На практыцы можа таксама выкарыстоўвацца і варыянт частковай трансфармацыі справаздачнасці ў міжнародныя стандарты без пераліку валюты. Валютны пералік пры гэтым варыянце ўскладваецца на карыстальніка.

фінансавы канверсія міжнародны ўлік

Метадычныя і арганізацыйныя асновы канверсіі фінансавай справаздачнасці

Пры паралельным вядзенні бухгалтарскага ўліку ў арганізацыі фарміруюцца дзве галоўныя кнігі: адна па айчынных правілах і методыках, другая па міжнародных стандартах. Для ажыццяўлення такога ўліку магчымыя два варыянты адлюстравання гаспадарчых аперацый. Першы варыянт заключаецца ў трансляцыі рахунковых запісаў, унесеных у галоўную кнігу, якая вядзецца па айчынных правілах і методыках, у галоўную кнігу па міжнародных стандартах. Другі варыянт заснаваны на незалежным адлюстраванні аперацый ва ўліку па айчынных і міжнародных методыках.

Арганізацыі неабходна замацаваць парадак адлюстравання гаспадарчых аперацый у рахункаводстве па міжнародных стандартах у рабочым плане рахункаў. Такі план рахункаў можа быць распрацаваны на аснове тыповага айчыннага плана рахункаў. Для кожнага айчыннага рахунку вызначаюцца параметры трансляцыі, паколькі не ўсе аперацыі неабходна пераносіць у галоўную кнігу, састаўленую па міжнародных стандартах. Калі галоўную кнігу па міжнародных стандартах вядуць у валюце падачы, якая адрозніваецца ад функцыянальнай валюты, то пры трансляцыі сума гаспадарчай аперацыі пералічваецца ў валюту справаздачнасці на дату ажыццяўлення аперацыі.

У тых выпадках, калі немагчыма гарманізаваць падыходы міжнародных стандартаў і айчынных методык, уліковыя запісы ў галоўнай кнізе па міжнародных стандартах фарміруюцца незалежна ад уліковых запісаў у галоўнай кнізе па айчынных правілах і методыках. Акрамя таго, узнікаюць хібнасці пры трансляцыі паказчыкаў, вызначаных на аснове гістарычных ацэнак уліковых аб'ектаў. Гэта датычыцца спісання вытворчых запасаў, налічэння амартызацыі і іншых паказчыкаў, вызначаных на аснове гістарычных ацэнак уліковых аб'ектаў. У галоўнай кнізе, складзенай па айчынных правілах і методыках, гэтыя паказчыкі будуць разлічаны зыходзячы з гістарычнай вартасці ўліковых аб'ектаў у беларускіх рублях, а ў галоўнай кнізе, састаўленай па міжнародных стандартах, -- зыходзячы з гістарычнай вартасці ў валюце падачы.

Калі, напрыклад, на дату налічэння амартызацыі курс валюты падачы фінансавай справаздачнасці будзе адрознівацца ад курса на дату набыцця асноўных сродкаў, то трансляцыя амартызацыйных адлічэнняў па курсе на дату аперацыі з кніг, якія вядуцца па айчынных правілах і методыках, прывядзе да скажэння сумы амартызацыйных адлічэнняў у галоўнай кнізе па міжнародных стандартах. Таму такія аперацыі ў дзвюх галоўных кнігах неабходна адлюстроўваць самастойнымі запісамі.

Паэтапная канверсія фінансавай справаздачнасці ўяўляе сабой паступовы пераход да падачы інфармацыі ў адпаведнасці з міжнароднымі стандартамі. Такімі этапамі могуць быць асноўныя сродкі, таварна-матэрыяльныя каштоўнасці, дэбіторская завінавачанасць і г. д. Да кожнага новага этапу неабходна пераходзіць толькі пасля таго, як папярэдні этап завяршыўся і пачаў функцыянаваць належным чынам. Пры гэтым уліковыя зоны, не ахопленыя метадам дыграфічнага запісу на рахунках, неабходна будзе карэкціраваць з улікам патрабаванняў міжнародных стандартаў фінансавай справаздачнасці.

Выбар валюты справаздачнасці з'яўляецца адным з ключавых рашэнняў пры арганізацыі паралельнага вядзення бухгалтарскага ўліку з мэтай канверсіі нацыянальнай фінансавай справаздачнасці ў міжнародны фармат. У выпадку, калі справаздачнасць па міжнародных стандартах распрацоўваецца як кіраўніцкая для выкарыстання менеджэрамі арганізацыі, валютай падачы можа быць і функцыянальная валюта. Аднак у большасці выпадкаў такая справаздачнасць прызначана для карыстальнікаў, якія арыентуюцца на сусветныя валюты, таму валютай падачы, як правіла, з'яўляецца адна з рэзервовых валют.

Арганізацыйна паралельны ўлік можа выконвацца або асобным аддзелам бухгалтэрыі, або супрацоўнікамі, якія вядуць улік адпаведных аб'ектаў па айчынных правілах і методыках. Апошні падыход уяўляецца больш рацыянальным, паколькі кожны супрацоўнік бухгалтэрыі, які вядзе ўліковыя запісы па айчынных стандартах, таксама вядзе і паралельны ўлік па міжнародных стандартах. Гэта дае магчымасць стварыць больш надзейную ўліковую сістэму, паколькі зверка паказчыкаў ажыццяўляецца на ўзроўні выканаўцаў.

Асноўнымі тэхнічнымі аспектамі вядзення паралельнага ўліку з'яўляецца выбар праграмнага забеспячэння і адпаведнага камп'ютарнага абсталявання. Праграмныя прадукты павінны даваць магчымасць атрымліваць патрэбныя фарматы фінансавай справаздачнасці без паўторнага ўнясення ўліковых запісаў. Гэта дасць магчымасць істотна скараціць расходы на вядзенне паралельнага ўліку, бясспрэчнай паравагай якога з'яўляецца высокая дакладнасць справаздачнай інфармацыі.

Вядзенне паралельнага ўліку павышае дакладнасць ацэнкі даходаў і расходаў, паколькі яны пераводзяцца ў валюту справаздачнасці па курсе на дату кожнай аперацыі, у той час як пры трансфармацыі справаздачных паказчыкаў ажыццяўляецца іх перавод па сярэднім курсе за перыяд. Пры паралельным уліку больш дакладна вызначаецца і гістарычная вартасць актываў у валюце падачы справаздачнасці. Па гэтай прычыне такі ўлік апраўданы, калі складанне справаздачнасці па міжнародных стандартах мяркуецца на рэгулярнай аснове, а ўласнікі і менеджэры зацікаўлены ў павышэнні якасці і дакладнасці справаздачных паказчыкаў.

Размещено на Allbest.ru